Extra stikstof voor de natuur, waarom is dat slecht?

  • Door extra stikstof in de natuur gaan volledig andere planten groeien.
  • Stikstof is een groot probleem voor de waterkwaliteit.
  • NOX is een serieuze bedreiging voor de volksgezondheid.

Of je het nou vermesting, depositie of eutrofiëring noemt: wanneer die stikstof de natuur bereikt, verstoort het daar de complete balans. Vergeet niet dat de flora van Nederland juist gevormd is door de strijd om stikstof. Waardevolle planten, zoals heide, vlinderbloemen en orchideeën, steken dan ook het merendeel van hun energie in de groei van hun wortels, ten koste van hun bovengrondse groei. Daarbij gaan ze ook talloze samenwerkingen aan met allerlei schimmels en bacteriën. Bremraap, veenmos en sommige korstmossen negeren het schamele stikstof in de grond zelfs compleet en komen op volledig andere manieren aan hun stikstof. Vleesetende planten zijn misschien wel het meest sprekende voorbeeld daarvan: zij ‘jagen’ op de stikstof in insecten.

Wanneer stikstof dan opeens in grote hoeveelheden in de bodem beschikbaar wordt, kunnen deze bijzondere planten overwoekerd raken door soorten die veel minder moeite steken in hun wortels en juist bovengronds snel groeien. Denk daarbij aan brandnetels, gras en distels. Soms wordt deze ecologische verschuiving ‘verruiging’ genoemd. Daarmee verdwijnt ook het leefgebied van allerlei vlinders, bijen en andere insecten. En dat zendt schokgolven door de rest van de natuur: de korhoen is bijvoorbeeld door decennialange hongersnood zo goed als uitgestorven in Nederland…

En dat is niet het enige:




MEER WETEN?
Bescherming van biodiversiteit: een weerbarstige uitdaging (Van der Straaten et al., 2020)
De vliegende geest (Erisman, 2000)
Functional- and abundance-based mechanisms explain diversity loss due to N fertilization (Suding et al., 2005)
Secondary Succession and the Pattern of Plant Dominance Along Experimental Nitrogen Gradients (Tilman, 1987)
The Effects of Air-Borne Nitrogen Pollutants on Species Diversity in Natural and Semi-Natural European Vegetation (Bobbink et al., 1998)
Environmental and plant community determinants of species loss following nitrogen enrichment (Clark et al., 2007)
The Black Grouse in the Netherlands: Monitoring the last surviving Population (Ten Den & Niewold, 2000)
Fauna van de heide, 1990-2020 (CBS, 2022)
Waterbedrijven slaan alarm: mest bedreigt drinkwaterwinning (Hakkenes, 2017)
Ex Ante Analyse Waterkwaliteit (Knoben et al., 2021)
Global, national, and urban burdens of paediatric asthma incidence attributable to ambient NO2 pollution: estimates from global datasets (Achakulwisut et al., 2019)
Yara legt kunstmestfabriek in Sluiskil stil vanwege hoge gasprijs (Bokkum, 2022)