- Evaluaties beamen dat de RIVM-berekeningen kloppen.
- Boeren frauderen grootschalig met hun mestboekhouding, dus de RIVM-cijfers zullen eerder te optimistisch dan te pessimistisch zijn.
- In 2022 bleek dat veel planten nog veel gevoeliger zijn voor stikstof dan gedacht.
Herhaaldelijk komen wetenschappers onder vuur over één discussiepunt: volgens sommigen kloppen de berekeningen en modellen helemaal niet. De belangrijkste recente evaluatie van de RIVM-cijfers werd in 2020 gedaan door de ‘commissie Hordijk’. Het oordeel: de uitstootcijfers zijn betrouwbaar, ook regionaal. De modellen zijn immers gegrond in metingen, en daarvan heeft Nederland het meest uitgebreide meetnet in heel Europa. De enige afwijkingen zitten ‘m in natuurlijke variaties in windrichting en -snelheid, oftewel: welke kant de stikstof precies opwaait, kan je niet altijd voorspellen.
Overigens zou het stikstofsceptici wellicht goed doen om genoegen te nemen met de RIVM-cijfers, want als die niet kloppen, zal de situatie eerder ernstiger blijken dan gedacht, en niet beter. Het PBL en de NVWA zeiden in 2017 dat circa 35% van alle mest niet geregistreerd wordt, maar stilletjes geloosd wordt of weggefraudeerd wordt met valse papieren en sjoemelmetingen. Kortom: er wordt in Nederland nog meer mest geproduceerd dan begroot, dus áls de stikstofberekeningen ernaast zitten, zullen ze eerder een ónderschatting zijn.
Ook aan de andere kant van het debat, aan de natuurzijde, zit écht geen speling. Tot voor kort werd met kritische depositiewaarden gerekend zoals uitgezocht in 2011 door een werkgroep van de Verenigde Naties. Eind 2022 heeft de VN die cijfers geüpdatet met de laatste wetenschappelijke inzichten. Uit dat nieuwe onderzoek blijkt dat veel planten nóg gevoeliger zijn voor stikstofneerslag dan eerst gedacht werd.
| MEER WETEN? 》Niet uit de lucht gegrepen (Hordijk et al., 2020) 》Nieuwsuur Afl. 163 (15-06-2022) 》Bescherming van biodiversiteit: een weerbarstige uitdaging (Van der Straaten et al., 2020) 》Revisie en update van kritische N-depositiewaarden voor Europese natuur (Bobbink et al., 2010) 》Overzicht van kritische depositiewaarden voor stikstof, toegepast op habitattypen en leefgebieden van Natura 2000 (Van Dobben et al., 2012) 》Review and revision of empirical critical loads of nitrogen for Europe (Bobbink et al. 2022) |