Zijn er niet gewoon te veel mensen in de wereld om de klimaatdoelen te halen?

  • De rijkste 10% stoot meer uit dan de armste 50% van de wereldbevolking.
  • De wereld is groot genoeg voor iedereen, mits we slimme keuzes maken.
  • De mondiale bevolkingsgroei is al sinds de jaren ’70 aan het afvlakken.

Steeds meer wetenschappers zien mondiale overbevolking als een mythe. In plaats daarvan benadrukken organisaties zoals Oxfam dat wereldwijd de rijkste 10% van mensen verantwoordelijk is voor de helft van álle CO2-uitstoot. Om tot de rijkste 10% van de wereld te behoren, moet je €35.000 per jaar te verdienen. Dat is nog niet eens het modale inkomen van Nederland. De helft van deze topverdieners leeft dan ook in Noord-Amerika en Europa. 

Tegelijkertijd is de armste 50% van de wereldbevolking verantwoordelijk voor slechts 10% van alle CO2-uitstoot. Zij hebben amper profijt gehad van fossiele brandstoffen én zijn nu het kwetsbaarst voor de gevolgen van klimaatverandering. De armste 50% verdient trouwens minder dan €5.000 per jaar, vér onder de Nederlandse armoedegrens.

In regel neemt de CO2-uitstoot inderdaad toe naarmate arme landen zich ontwikkelen. Toch zijn zij niet de grootste schuldigen van de toenemende CO2-uitstoot wereldwijd. Als je kijkt naar de herkomst van de extra CO2 die anno 2015 uitgestoten werd t.o.v. 2019, valt de helft daarvan te herleiden tot de top 10%. In dezelfde periode is de middenklasse in Westerse landen juist duurzamer gaan leven. Oftewel: qua verbruik is de wereld alleen maar oneerlijker geworden. De emissiecategorie waarin topverdieners het meest verschillen van de mondiale middenmoot, is vervoer. Dat is zowel in de vorm van (vlieg)reizen als in de vorm van goederentransport.

Het idee dat het helpen van arme gemeenschappen haaks staat op de klimaatdoelen, is ongegrond. Klimaatverandering is geen gevolg van overbevolking, maar van overconsumptie door zij die in geprivilegieerde landen of kringen opgegroeid zijn. Dit gegeven ligt ten grondslag aan concepten zoals ‘klimaatrechtvaardigheid’ (climate justice), waarbij het gevecht tegen klimaatverandering gekoppeld wordt aan sociaal activisme.

PS: De bevolkingsgroei van de planeet is al sinds de jaren ’70 aan het afvlakken en stabiliseert waarschijnlijk rond 2100, met een wereldbevolking van 11 miljard. Momenteel zijn er zo’n 8 miljard mensen op de wereld.

MEER WETEN?
Confronting Carbon Inequality (Gore et al., 2020)
How the World’s Richest People Are Driving Global Warming (Roston et al., 2022)
World Inequality Report (WID, 2022)
World Population Growth (Roser et al., 2019)